Microsoft .NET teknolojisine Öncelikle değinelim.

Bu makalemin konusu, Borland mühendislerinin DelphiWin32 – Delphi.NET arasındaki başardıkları uyum ahengi olacak. Ayrıca böyle teknik bir makaleyi yumuşak bir üslub ile ele alarak sizi sıkmadan aktarmaya çalışacağım.

Microsoft Visual Basic 6 dilini .NET platformuna uyarlarken dilin sentaks(söz diziminde) ciddi manada değişikliğe giderek .NET’in nesnesel programlama yaklaşımına uydurmaya çalışmıştır. VB 6 da bulunan Win32 desteği tamamen kaldırılarak VB.NET tamamen managed(yönetilebilir) yapıya getirilmiştir. Böylece doğal olarak çalışma zamanı kütüphanesi eskisine sadık kalınmayarak daha farklı sınıf ve metod adlarıyla .NET Framework’ün ortak sınıf kütüphanesini kullanmaya başlamıştır. Bu durum VB 6’dan VB.NET’e geçenlerde zorlanmaya yol açarak, VB 6 programcılarını biraz kastıra kastıra VB.NET’i öğrenmelerine sebebiyet vermiştir. İyi de olmuştur. Oh olsun onlara. Öyle ucuz bir söz dizimiyle herkes program yazardı. VB.NET onlara biraz programcı statüsü kazandırdı

Borland firması ise Microsoft’un yaptığı bu yanlışı fark etmiş olsa ki Delphi’de bunun yaşanmaması için çalışmışlar. Gerçi Delphi’nin dil yapısı ve nesnesel programlama yaklaşımı .NET platformuna uygun olduğundan da Visual Basic 6 gibi söz diziminde derinlemesine oynamaya gidilmemiştir. Sadece yönetilebilir ortamın verdiği kısıtlı imkanlar dolayısıyla bazı dil özellikleri kaldırılmış(Pointer gibi), bazı da ek özellikler gelmiştir. Bunun haricinde dilin tümü başarıyla bu platformda kullanılabilme başarılmıştır.

Borland’ın yaptığı diğer başarı ise Delphi’nin sınıf kütüphanesi olan VCL(Görsel birleşen sınıf kütüphanesini) .NET’in ortak kütüphanesi olan FCL(.NET Framework sınıf kütüphanesi)ni kullanarak yeniden yazmışlardır ve ortaya VCL.NET çıkmıştır. .

NET platformu kendi kontrolünde unmanaged yapılara ulaşıma izin verdiği için (eski win32 API’lere) bu sınıf kütüphanelerinde bazı modüllerde .net kontrolünde API’lerin kullanımı da devam edilmiştir. Böylece Delphi.NET kullanıcıları 2 çalışma kütüphanesine sahip olmuştur. Bunlar:

1. Doğrudan .NET Framework Class Library (Microsoft’un)
2. Visual Component Library.NET (Borland’ın)

Bakınız:

Peki buna ne gerek vardı diyeceksiniz ? Çünkü VCL.NET sınıf kütüphanesini incelediğinizde .NET Framework sınıf kütüphanesini kullandığını göreceksiniz. Yani performansta değişen bir şey yok(sadece araya ek bir modül yazılarak isimleri değiştirilmiş gibi); ama bunun çok gereği vardır. Sebebi: DelphiWin32’de hazırladığımız modülleri Delphi.NET’e geçirdiğimizde bu sayede kodda hiç değişiklik yapmayacağız ya da çok ufak değişiklikler yaparak .NET platformuna taşıyabileceğiz demek. Bence bu büyük bir özellik olup Delphi dilini .NET içinde win32 - .net platformları arasındaki uyum sayesinde ayrıcalıklı konuma getirmekte. Hem de Delphi’de alıştığımız sınıf adları ve fonksiyonları aynen kullanabilme olanağımız olacak. (AssignFile, reset, append, inttostr, trunc,inc gibi…)

Örneğin: .Delphi.NET’te deger.tostring ifadesini direk kullanırken, istersek uses kısmına borland.vcl.sysutils uzay adını deklare ederek inttostr(deger) diyerek de kullanabiliyoruz. Delphi win32’de bir sürü inttostr kullandığınızı düşünün. Bu projeyi .NET platformuna taşıdığınızda hepsini xxx.tostring yapmaktansa borland.vcl.sysutils uzay adını tanımlayarak bu zahmetten kurtuluyorsunuz. Demek istediğim bu.

Bir de VCL’leri kullanarak bir program yaptığımızı düşünün. Bu projeyi Delphi.NET’e taşıdığımızda VCL.NET sayesinde hiç değişiklik yapmıyoruz veya çok ufak değişiklikler yapıyoruz. Olay budur işte. .NET ortamındaki böyle bir uyum başka hiçbir dilde yoktur.

Dezavantajı var mı ?

Boyut haricinde yok. Bu sınıf kütüphaneleri 2 türde projemize ekleniyor: 1.si deployment(koğuşlandırmak) yani projemizin yanında bu dll’leri delphi IDE’si otomatik yanına koyarak birlikte taşımamızı istiyor.(bkz şekil 1)

2.si embedded sistem(projeye gömme) böylece exe veya dll’imzle bu modüller birleşerek yanında taşıma gibi sorunumuz olmayacak; ama boyut kullandığımız vcl modüllerine göre biraz büyüyecektir. (bkz şekil2)

Şekil 1:
Kullandığımız borland vcl modülü projemizin yanına otomatik olarak koğuşlandırılıyor. Projeyle birlikte bu dll''i de taşımamız gerekiyor.

Şekil 2:
Kullanılan modül embedded(gömülerek) projemizle birleştiriliyor. Artık bunu taşımamız gerekmez. İstersek Referans kısmında bu referansı silerekte embedded yapmış olabiliriz. Yani delphi.net referans gösterilmediği için sadece uses''ta kullanıldığı için yine embedded(gömme) yapacaktır.

İşte çoğu Delphi.NET’te dosya boyutlarının büyük olmasından şikayetçi olabilir. Sebebi budur. Gerçi bundan şikayet edenler VCL.NET modüllerini kullanmasınlar. Winforms kullansınlar ve böylece boyut çok küçük olmuş olacaktır. Yani yine sizin elinizde. İstediğinizi yapabilirsiniz. Ben web programlamada açıkçası kullanıyorum ve dll boyutum 400 kb kadar çıkıyor. Olsun. 1 defa içine o modülü gömdükten sonra boyut artık yazdığınız kodla orantılı 1 kb 1 kb arıtıyor. Yani şikayet edilecek bir şey yok. Bu sayede web programlamada kullandığım modülleri win32 programlarımda bile kullanıyorum. Bu bana keyif veriyor.

Deploy(koğuşlandırılma) yapılacak dosyalar neler ?

borland/bds/4.0 dizini içerisinde Deploy.htm adında bir dosya var. Bu dosya içerisinden öğrenebilirsiniz.

Not: Eğer projenizde direkt uses'tan sonra kullanacağınız borland kütüphanesini deklare edereseniz otomatik bu modüller projenize embedded(gömülme) yapılacaktır. Bu da bir başka güzellik. Yani bir webform oluşturdunuz ve web sayfası tasarlıyorsunuz. .NET FCL'nin tarih fonksiyonlarını o an için bilemediğinizden eski Delphi'de alışık olduğunuz tarih ile ilgili fonksiyonları kullanmak istiyorsunuz. O zaman hemen uses'tan sonra borland.vcl.dateUtils yazarak veya direkt dateUtils yazarak fonksiyonları kullanmaya başlayabiliriz. Bu modül projeye otomatik gömülecektir. Gerçi webform dll''imizin boyutu biraz artsa da mühim değil. Gülü seven dikenine katlanır.

.NET ile ilgili Bilgi Bankası makaleleri için anahtar sözcükler

™zet

Microsoft Bilgi Bankası anahtar sözcüklere göre düzenlenmiştir. Anahtar sözcükler, arama ölçütlerini geliştirmek için kullanılır. Bu makalede, .NET ile ilgili Bilgi Bankası makalelerinde meta veri olarak kullanılan anahtar sözcükler listelenir. Bu makalede .NET ile ilişkili olan aşağıdaki konular yer almaktadır:

•	ADO.NET
•	ASP.NET
•	Derlemeler
•	BCL (Temel Sınıf Kitaplıkları)
•	C#
•	C++
•	COM Birlikte Çalışabilirlik
•	Ortak Dil Çalışma Zamanı
•	Hata Ayıklama
•	Dağıtım
•	Kurumsal Hizmetler
•	GDI+
•	Yerelleştirme
•	Mobil Denetimler
•	.NET Sınıfları
•	P-Invoke (Platform Çağırma)
•	Uzaktan Çalışma
•	Güvenlik
•	Visual Basic .NET
•	Visual Studio .NET
•	Windows Formları
•	Web Hizmetleri

Daha fazla bilgi

Her Bilgi Bankası makalesi, makalenin uygun kategoriyle sınıflandırılmasına yardımcı olan bir veya daha fazla ürüne özgü anahtar sözcük (KBKeyword adı verilir) içerebilir. Bilgi Bankası anahtar sözcüklerinin bazıları, anahtar sözcüklerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Örneğin, ASP.NET ve Veri Bağlantısı ile ilgili tüm makaleleri, arama ölçütünüzde kbASPNET kbDataBinding anahtar sözcük bileşimini kullanarak bulabilirsiniz. Aşağıdaki tablolarda, Bilgi Bankası'nda .NET ile ilgili konular, onların karşılık gelen Bilgi Bankası anahtar sözcükleri ve (varsa) Microsoft Bilgi Bankası'nda konuya göre gözatabileceğiniz ilgili destek merkezlerine bir bağlantı listelenir:

ADO.NET

ADO.NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/?scid=http%3a%2f%2fsupport.microsoft.com%2fadonet)

+----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| ADO.NET ile ilgili tüm makaleler      | kbADONET                                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Bağlantı Havuzu                       | kbADONET kbConnectionPooling             |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Veri Bağlantısı                       | kbADONET kbDataBinding                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Veri Kümesi sorunları                 | kbADONET kbSystemData kbDataSet          |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| EvaluateExpression sorunları          | kbADONET kbSystemData                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Özgün ADO ile birlikte çalışabilirlik | kbADONET kbInterop kbADO                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| OleDb sorunları                       | kbADONET kbOleDb                         |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Oracle                                | kbADONET kbOracle                        |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Performans                            | kbADONET kbPerformance                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| SqlClient sorunları                   | kbADONET kbSqlClient                     |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| SqlDataAdapter sorunları              | kbADONET kbSystemData kbSqlClient        |
|                                       | kbSqlDataAdapter                         |
+----------------------------------------------------------------------------------+

ASP.NET

ASP.NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/aspnet11)

+----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| ASP.NET ile ilgili tüm makaleler      | kbASPNET                                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Tüm ASP.NET Kurumsal Hizmetler        | kbASPNET kbEntServices                   |
| makaleleri                            |                                          |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| ASP.NET Veri erişimi ile ilgili tüm   | kbASPNET kbADONET                        |
| makaleler                             |                                          |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Önbellekleme                          | kbASPNET kbCaching                       |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Yapılandırma                          | kbASPNET kbConfig                        |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Bağlanabilirlik                       | kbASPNET kbConnectivity                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Tanımlama Bilgisi Olmayan Oturumlar   | kbState kbCookie                         |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Veri Bağlantısı                       | kbASPNET kbDataBinding                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Hata Ayıklama                         | kbASPNET kbDebug                         |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Dağıtım                               | kbASPNET kbDeployment                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Http Çalışma Zamanı                   | kbASPNET kbHttpRuntime                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Geçiş                                 | kbASPNET kbMigration                     |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Gezinti                               | kbASPNET kbNavigation                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Sayfa/Web Formu                       | kbWebForms                               |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Sunucu Denetimleri                    | kbASPNET kbServerControls                |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Durum Yönetimi                        | kbASPNET kbState                         |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Doğrulama                             | kbASPNET kbValidation                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Web Formu                             | kbASPNET kbWebForm                       |
+----------------------------------------------------------------------------------+

Derlemeler

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+--------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+---------------------------------------+----------------------------------------+
| Derlemelerle ilgili tüm makaleler     | kbAssemblies                           |
+--------------------------------------------------------------------------------+

BCL (Temel Sınıf Kitaplıkları)

.NET Framework Destek Merkezi'ndeki Sınıf Kitaplıkları (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=128)

+--------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+---------------------------------------+----------------------------------------+
| Temel Sınıf Kitaplıklarıyla ilgili    | kbBCL                                  |
| tüm makaleler                         |                                        |
+---------------------------------------+----------------------------------------+

C#

Visual C# .NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/?scid=http%3a%2f%2fsupport.microsoft.com%2fvcsnet2003)

+----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                           |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Derleyici ile ilgili sorunlar         | kbCompiler                               |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Dil ile ilgili sorunlar               | kbLangC                                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Belgelendirme/Örnekler                | kbDoc veya kbSample                      |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Proje/Yapı Sistemi                    | kbBuilder                                |
+----------------------------------------------------------------------------------+

C++

Visual C++ .NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/vcnet)

+----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| ATL                                   | kbATL                                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| ATL Sunucusu                          | kbATLServer                              |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Öznitelikler                          | kbNativeAttributes                       |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Derleyici                             | kbCompiler                               |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| CRT                                   | kbCRT                                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Tasarımcılar                          | kbDesigner                               |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Belgelendirme/Örnekler                | kbDocs veya kbSample                     |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Bağlantı oluşturucu                   | kbLinker                                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| MFC                                   | kbMFC                                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Proje/Yapı Sistemi                    | kbBuilder                                |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| STL                                   | kbSTL                                    |
+----------------------------------------------------------------------------------+

COM Birlikte Çalışabilirlik

.NET Framework Destek Merkezi'nde Ortak Dil Çalışma Zamanı (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=122)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ   |
+-------------------------------------------------------+---------------------------+
| COM Birlikte Çalışabilirlik ile ilgili tüm makaleler  | kbCOMInterop              |
+-------------------------------------------------------+---------------------------+
| Veri Sıralaması                                       | kbCOMInterop kbMarshal    |
+-------------------------------------------------------+---------------------------+
| Olaylar                                               | kbCOMInterop kbEvent      |
+-------------------------------------------------------+---------------------------+
| İş Parçacığı                                          | kbCOMInterop kbThread     |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Ortak Dil Çalışma Zamanı

.NET Framework Destek Merkezi'nde Ortak Dil Çalışma Zamanı (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=122)

+----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Ortak dil çalışma zamanı ile ilgili   | kbCLR                                    |
| tüm makaleler                         |                                          |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Bileşen Modeli                        | kbCLR kbCompModel                        |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Çöp Toplayıcısı                       | kbCLR kbGarbageCollect                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| JIT Derleyici/IL                      | kbCLR kbJIT                              |
+---------------------------------------+------------------------------------------+
| Profil Oluşturma                      | kbCLR kbPerformanceTool                  |
+----------------------------------------------------------------------------------+

Hata Ayıklama

.NET Framework Destek Merkezi'nde Hata Ayıklama (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=262)

+--------------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                      | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Hata Ayıklama ile ilgili tüm makaleler    | kbDebug                                  |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| ortak dil çalışma zamanı                  | kbDebug kbCLR                            |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Yapılandırma                              | kbDebug kbConfig                         |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Karma (Özgün/Yönetilen)                   | kbDebug kbNativeAttributes kbManaged     |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Özgün                                     | kbDebug kbNativeAttributes               |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Uzak Yordamlar                            | kbDebug kbRemoteProg                     |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| Komut Dosyası                             | kbDebug kbScript                         |
+-------------------------------------------+------------------------------------------+
| T-SQL                                     | kbDebug kbTSQL                           |
+--------------------------------------------------------------------------------------+

Dağıtım

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                     | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Dağıtım ile ilgili tüm makaleler         | kbDeployment                           |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Kurumsal Hizmetler

.NET Framework Destek Merkezi'nde Kurumsal Hizmetler (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=115)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                     | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Kurumsal Hizmetler ile ilgili tüm        | kbEntServices                          |
| makaleler                                |                                        |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

GDI+

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Çizimle ilgili tüm makaleler          | kbDrawing                                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Tasarım                               | kbDrawing kbDesign                        |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Görüntü                               | kbDrawing kbgdiimaging                    |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Meta dosyalar                         | kbDrawing kbMetafile                      |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Performans                            | kbDrawing kbPerformance                   |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Yazdırma                              | kbDrawing kbPrint                         |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Metin/Yazı tipleri                    | kbDrawing kbgditext veya kbDrawing kbFont |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Dönüşümler/Boşluk Koordinatları       | kbDrawing kbgdiptransform                 |
+---------------------------------------+------------------------------------------ +
| Vektörel Grafikler                    | kbDrawing kbgdivector                     |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Yerelleştirme

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                            |
+---------------------------------------+-------------------------------------------+
| Yerelleştirme ile ilgili tüm          | kbLocalization                            |
| makaleler                             |                                           |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Mobil Denetimler

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                            |
+---------------------------------------+-------------------------------------------+
| Mobil Denetimler ile ilgili tüm       | kbCtrl                                    |
| makaleler                             |                                           |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

.NET Sınıfları

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                     | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| .NET Sınıfı ile ilgili tüm makaleler     | kbNETClasses                           |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

P-Invoke (Platform Çağırma)

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                  | ANAHTAR SÖZCÜK                            |
+---------------------------------------+-------------------------------------------+
| P-Invoke ile ilgili tüm makaleler     | kbPInvoke                                 |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Uzaktan Çalışma

.NET Framework Web Hizmetleri Destek Merkezi'nde Uzaktan Çalışma (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=100)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                     | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Uzaktan Çalışma ile ilgili tüm makaleler | kbRemoting                             |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Kanallar                                 | kbRemoting kbChannels                  |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| HTTP                                     | kbRemoting kbHttp                      |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| TCP                                      | kbRemoting kbTunneling                 |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Bağlanabilirlik                          | kbRemoting kbConnectivity              |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Temsilciler/Olaylar                      | kbRemoting kbEvent                     |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Güvenlik

.NET Framework Destek Merkezi'nde Güvenlik (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=200)

+-----------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                     | ANAHTAR SÖZCÜK                         |
+------------------------------------------+----------------------------------------+
| Güvenlikle ilgili tüm makaleler          | kbSecurity                             |
+-----------------------------------------------------------------------------------+

Visual Basic .NET

Visual Basic .NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/vbnet2003)

+-----------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                             | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Visual Basic .NET ile ilgili     | kbVBNET                                  |
| tüm makaleler                    |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Derleyici                        | kbVBNET kbCompiler                       |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Belgelendirme Hataları           | kbVBNET kbDocumentation                  |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Geçiş                            | kbVBNET kbMigration                      |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Performans                       | kbVBNET kbPerformance                    |
| (dil, IDE ile ilgili olmayan)    |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Örnekler                         | kbVBNET kbSamples                        |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Dil (devralma,                   | kbVBNET kbLanguage                       |
| sözdizimi ve diğerleri dahil)    |                                          |
+-----------------------------------------------------------------------------+

Visual Studio .NET

Visual Studio .NET Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/vsnet2003)

+-----------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                             | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Visual Studio .NET ile ilgili    | kbVSSearch                               |
| tüm makaleler                    |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Yönetim                          | kbVSSearch kbAdmin                       |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Dağıtım                          | kbVSSearch kbDeployment                  |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Performans                       |kbVSSearch kbPerformance                  |
| (proje/yapı da dahil IDE)        |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Proje (yapı,                     | kbVSSearch kbProject                     |
| Başvurular ve diğerleri dahil)   |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| IDE                              | kbVSSearch kbIDE                         |
| (pencereler ve sihirbazlar gibi) |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Belgelendirme Hataları           | kbVSSearch kbDocumentation               |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Kuruluma Özgü                    | kbVSSearch kbSetup                       |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Kur Hatası                       | kbVSSearch kbSetup kbBug                 |
+-----------------------------------------------------------------------------+

Windows Formları

Windows Formları Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11?sid=133)

+-----------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                             | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Windows Formları ile ilgili      | kbWindowsForms                           |
| tüm makaleler                    |                                          |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Denetimler                       | kbWindowsForms kbCtrl                    |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Tasarımcı                        | kbWindowsForms kbDesigner                |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Olaylar                          | kbWindowsForms kbEvent                   |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Formlar                          | kbWindowsForms kbForms                   |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| MDI                              | kbWindowsForms kbForms kbMDI             |
+----------------------------------+------------------------------------------+
| Menüler                          | kbWindowsForms kbForms kbMenu            |
+-----------------------------------------------------------------------------+

Web Hizmetleri

.NET Framework Destek Merkezi (http://support.microsoft.com/netframe11)

+------------------------------------------------------------------------------------+
| ODAK                                    | ANAHTAR SÖZCÜK BİLEŞİMİ                  |
+-----------------------------------------+------------------------------------------+
| Web Hizmetleri ile ilgili tüm makaleler | kbNetFrameWebServ                        |
+-----------------------------------------+------------------------------------------+
| İstemci Proxy'leri                      | kbNetFrameWebServ kbClient               |
+-----------------------------------------+------------------------------------------+
| Keşif                                   | kbNetFrameWebServ kbDiscovery            |
+------------------------------------------------------------------------------------+

Referanslar

Daha fazla bilgi için, Microsoft Bilgi Bankası'ndaki makaleyi görüntülemek üzere aşağıdaki makale numarasını tıklatın:

242971 (http://support.microsoft.com/kb/242971/) Microsoft Bilgi Bankası Geliştirici Desteği'ni Kullanma (Bu bağlantı, bir kısmı veya tamamı İngilizce olan içeriğe işaret edebilir.)

Bu makaledeki bilginin uygulandığı durum:

•	Microsoft Visual Studio .NET 2003 Academic Edition
•	Microsoft Visual C++ .NET 2003 Standard Edition
•	Microsoft Visual C# .NET 2003 Standard Edition
•	Microsoft Visual Studio .NET 2003 Enterprise Architect
•	Microsoft Visual Studio .NET 2003 Enterprise Developer
•	Microsoft .NET Framework 1.1
•	Microsoft Visual Basic .NET 2003 Standard Edition
•	Microsoft ADO.NET 1.1
•	Microsoft ASP.NET 1.1
•	Microsoft .NET Framework 1.0
•	Microsoft Visual Studio .NET 2002 Academic Edition
•	Microsoft Visual Studio .NET 2002 Enterprise Architect
•	Microsoft Visual Studio .NET 2002 Enterprise Developer
•	Microsoft Visual Studio .NET 2002 Professional Edition
•	Microsoft ADO.NET 1.0
•	Microsoft ASP.NET 1.0
•	Microsoft Visual Basic .NET 2002 Standard Edition
•	Microsoft Visual C# .NET 2002 Standard Edition
•	Microsoft Visual C++ .NET 2002 Standard Edition

ASP.NET Kurulum:

ASP.Net Kurulumu ve Sık Sorulan Sorular

ASP 3.0 ile gelen ASP nin büyük yükselişine benzer bir atakla, Microsoft .NET ailesinin üyelerinden ASP.Net i kullanıma sundu. ASP.Net in neler getirdiğini diğer makalelerden öğrenebilirsiniz. Bu makalede, ASP.Net kurulumu ve ayar dosyalarından bahsedeceğiz.

ASP.Net Kurulumu ve Sık Sorulan Sorular

ASP.Net ile gelen müthiş esneklikten faydalanmak için kurulumu başarı ile tamamlamak gerekiyor kuşkusuz. ASP.Net kurulumu için, .NET Software Development Kit ‘i indirerel bilgisayarınıza kurmanız gerekiyor. MSDN ana sayfasından devam ederek, ya da sağdaki resime tıklayarak direkt indirebilirsiniz.

[indir]

.NET SDK, benim gibi Internet ‘e Dial-up bağlantı sağlayan kullanıcılar için kabus sayılabilecek bir boyutta. (~130 MB) Ayrıca, Windows 2000 üzerine kurulum için Service Pack 2 gerekiyor. Bu nedenle ASP.Net çalışmaya başlamadan önce baya bir download macerası yaşamanız gerekiyor. İndirmeniz gereken dosyalar arasında bahsetmediğim, ama gerekli olan IE 5.5 var. Windows 2000 ile gelen IE 5.01 i, herhangi bir dergi CD sinden güncelleyebilirsiniz. Elinizde bir dergi CD si yoksa, Windows Update’ i kullanabilirsiniz.

Not: .NET SDK Sadece IIS 5.0 yüklü Windows 2000 Server işletim sistemlerinde çalışır. Buna rağmen Beta 1 sürümü, IIS 4.0 yüklü NT 4.0 larda çalışabilir.

.NET SDK yı yüklemeden önce, Windows 2000 işletim sisteminiz için Service Pack i yükleyin. Daha sonra Internet Explorer ‘ınızı, hala güncelleştirmemişseniz, en azından IE 5.5 e yükseltin. Bu ön hazırlıkları tamamladıktan sonra, ASP.Net kurulumu basamakları takip ederek başarılı bir şekilde tamamlayabilirsiniz.

[SP2]

Not: .NET SDK, benim gibi Dial UP bağlantı ile Internet 'e bağlanan kullanıcılar için biraz büyük boyutta olduğu için, burada .NET SDK yerine, ASP.NET Framework kurulumunu anlatacağım. Kurulum şekilleri benzerdir, ve yeri gelmişken söylemek gerekirse, iki teknoloji de MSI Installer kullanarak kurulur.

Microsoft .Net Framework kurulum dosyası bilgisayarınıza dotnetredist.exe olarak indirilir. Bu dosya 19,7 MB boyutundadır. Bilgisayarınıza indirdiğiniz bu dosya, boyutun küçük tutulması için ikinci defa paketlenmiştir. Esas kurulum dosyası, dotnetredist.exe yi tıkladığınızda, bilgisayarınızda herhangi bir konuma açılan dotnetfx.exe dosyasıdır.

dotnetredist.exe dosyasını tıkladığınızda, sizden Son kullanıcı lisans anlaşmasını onayladığınızı belirtmenizi ister. karşınıza çıkan, ve soldaki resime benzeyen stadart bir "Şartlarınızı kabul ediyorum" butonuna tıklamanızı ister.

Bilgisayarınıza indirdiğiniz ASP.Net kurulum dosyası

Şartları kabul ettiğinizi belirten "Yes" tuşunu tıkladığınızda, kurulum programı sizden geçici dosyaları açmak istediğiniz bölümü belirtmenizi ister. Bu kurulum ileriki aşamalarda, Registy ye ve bilgisayarın sistem dosyalarına müdahale ettiğinden, mutlaka Administrator yetkileri gerektirir, ancak dosyayı açtığınız yerde de erişim izniniz olmalıdır. Ve dosyayı açtığınız bölüm yazılabilir olmalıdır.

Siz, geçerli bir konum belirtip, "OK" tuşunu tıkladığınızda, bilgisayar, geçici dosyaları, belirttiğiniz konuma açmaya başlar.

Her şey sorunsuz gitmişse, artık sizin de bir dotnetfx.exe niz var demektir. Bu dosyayı tıklayarak kuruluma devam edebilirsiniz. dotnetfx.exe yi tıkladığınızda, karşınıza resimdeki uyarı çıkacaktır. Bu uyarı size .NET kurmak istediğnize emin olup olmadığınızı sormaktadır. Bu makaleyi okuduğunuza göre buna emin olmalısınız, "Yes" i tıklayarak devam edebilirsiniz. Bilgisayarınızdaki Installer eski ise, kurulum programı Installer ınızı güncelleyecek ve daha sonra kuruluma devam edecektir.

Şu ana kadar bir sorun çıkmadıysa, kurulum programı kendini hazırlar ve MSI paketinin içindeki dosyalar açılmaya başlanır.

Kurulum aşağıdaki gibi bir ekranla başlar, program kurulumu sırasında size eşlik edecek olan kurulum programı bu ekranda kendini tanıtır. "Next" i tıklayak kuruluma devam edebilirsiniz.

Kurulum programı, IIS dosyalarını güncelleyeceğinden, kurlum sırasında IIS durdurulur. Eğer kurumsal olarak hizmet veren bir IIS iniz varsa, iş saatleri dışında kurulum yapmayı tercih etmelisiniz.

IIS durdurulduktan sonra, bilgisayarınıza yeni dosyalar kopyalanmaya başlanır.

Kurulum esnasında sizin yapacağınız hiç bir şey yoktur. Kurulum sırasında kullanabileceğiniz tek tuş olan "Cancel" i tıklarsanız, kurulumu yarıda kesmek isteyip istemediğiniz sorulur ve "Yes" derseniz bilgisayarınıza .NET kurulmaz, kurulumdan önceki durumuna geri alım yapılır. Kurulum tamamlandığında size kurulumun tamamlandığını belirten şu uyarıyı alırsınız.

Kurulum Registry 'ye ve sistem dosyalarınıza müdahale ettiğinden kurulumun tamamlanması için bilgisayarınızı yeniden başlatmalısınız.

Bilgisayarınızı yeniden başlattıktan sonra artık ASP.Net destekleyen bir IIS 'e sahip olacaksınız.

Aktif ASP.Net çalıştıran bir bilgisayarın işlem gücü bakımından gerçekten iyi olması gerekir. Benzer şekilde, ASP.Net uygulamalarınızı denediğiniz (ASP.Net yüklediğiniz) bilgisayarın da, ASP.Net olmadan rahat çalışıyor olması gerekir. Sadece Windows 2000 Server kurulumu için:

Windows 2000 Server için : En az 64 MB RAM, 128 MB önerilir.
Windows 2000 Ad. Server için : En az 128 MB RAM, 192 MB ya da 256 MB önerilir.
Windows 2000 Datacenter için : En az 128 MB RAM, 256 MB+ önerilir.

.NET tam bir RAM canavarıdır. .NET SDK bekleme konumunda iken, 25 MB civarında RAM harcar. (Sanal+Fiziksel) Bu, .NET servisleri üzerine getirdiğiniz ek işlem yüküyle doğru orantılı olarak artacaktır. Bilgisayarınızda rahat bir şekilde .NET teknolojilerini çalışmak istiyorsanız, Windows 2000 kurulumu için tavsiye edilen + 64 MB RAM düşünebilirsiniz.

Hard Disk gereksinimi olarak, Windows 2000 Server ‘ın; 850MB + RAM Miktarı * 2 şeklinde bir gereksinimi vardır. 130 MB yakın olan indirdiğiniz dosya, kurulum yapıldığında genişleyeceği için, .NET için en azından 200 MB alan ayırmanız gerekmektedir.

ASP.Net in getirdiği en yeni özelliklerden biri ise kod derlemesidir. ASP 3.0 'daki mantığa göre, bir ISAPI ye, her seferinde ASP kodları verilir, bu kodlar ISAPI programa parametre olur ve sonuç üretilir. Ancak, ASP.Net ile bu değişmiştir. Çünkü ASP.Net ile, kodlar ilk çağırıldığında derlenmekte, ve daha sonra derlenmiş kodlardan sunum yapılmaktadır. Derleme yapan programların (Combiler) hepsinde olduğu gibi, hızlı derleme ve dolayısıyla hızlı sunum için, iyi bir işlemci gerekmektedir. ASP.Net in sisteminize getirdiği işlemci yükünü Performance Monitor den izleyebilirsiniz. ASP.Net sayfası çağırdığınızda mouse ‘unuz yavaş hareket etmeye başlıyorsa, ASP.Net bilgisayarınıza fazla yük getiriyor demektir.

Web Server ‘ın, çalıştırması gerektiği uzantılar Application Mappings ile IIS e tanıtılır. ASP 3.0 ve ASP.Net farklı uzantılara, dolayısıyla da farklı Application Mapping lere sahip olduğundan, .NET SDK yüklemiş olmanız demek, ASP çalışmalarınıza engel demek değildir. Çünkü, ASP 3.0 dosyaları *.asa, *.asp uzantıları alırken, ASP.Net dosyaları *.aspx, *.asax, *.ascx, *.asmx uzantıları alır. Bu da, iki farklı ISAPI tarafından işletilmeleri anlamına gelir. Yani ASP.Net kurmak, mevcut ASP uygulamalarınıza zarar vermez.

Visual Studio .NET, .NET geliştirmek için çok ideal bir ortam sunuyor. Ama ASP.Net çalışmak için illa ki Visual Studio .NET gerekmiyor. Herhangi bir metin editörü bu iş için yeterli oluyor.

.NET SDK, İşletim sistemi konusunda gayet seçici davranıyor. Pek tabi ki, her türlü işletim sisteminde ASP.Net kodlarını yazdıktan sonra, ASP.Net kurulu bir server ‘a göndererek deneme yapabilirsiniz, ama ASP.Net kurmak için işletim sisteminizin mutlaka Windows NT tabanlı olması gerekiyor. Beta 1 Sürümü, SP 6 ile Windows NT üzerine kurulabiliyor. Ancak .NET SDK kurmak için mutlaka SP2 ile Windows 2000 ya da Windows XP gerekiyor. Saydığımız işletim sistemleri üzerinde IIS olması da şart tabi ki. Çünkü ASP.Net PWS ya da Apache gibi başka bir web server ile çalışmıyor.

Tüm bu gereksinimleri sağlamış iseniz, size dosyayı indirip kurmaktan başka bir şey kalmıyor. Kurulumun başarısını test etmek için, artık bir programcılık geleneği haline gelen “Merhaba Dünya” uygulamasını yapalım isterseniz.

Herhangi bir metin editörle, yeni bir dosya açın ve içerisine şunları YAZIN:

<html>

   <script language="VB" runat="server">

      Sub Page_Load(Sender As Object, E As EventArgs)

          Mesaj.Text = "Merhaba Dünya! Şu anda saat: " _

& DateTime.Now

      End Sub

   </script>

    <body>

       <h3><font face="Verdana">ASP.Net ‘e başladık!</font></h3>

        Bu örnekte, Server Kontrollerinden label

kullanılarak, ASP.Net e basit bir giriş

yapılıyor. Yukarıdaki tarihi ASP.Net e başlama

tarihiniz olarak kaydedebilirsiniz.

       <hr>

        <asp:label id="Mesaj" font-size="24"

	font-bold="true" runat=server/>

     </body>

</html>

Eğer bilgisayarınızın ekranında kocaman “Merhaba Dünya! Şu anda saat: ...” yazıyorsa, tebrikler. ASP.Net öğreniminde, başlamakla büyük bir adım attınız. Gelecek makalemde, ASP.Net performansının izlenmesini, ve sisteminizde ASP.Net çalışmasının kontrolü hakkında birşeyler yazacağım.

Bu süreye kadar diğer makaleleri okuyarak ASP.Net te yol alabilirsiniz.

Microsoft .Net Framework 3.5 İndir

Microsoft .NET Framework 3.5 , Windows için yeni yönetilen kod programlama modelidir. Görsel açıdan çekici kullanıcı deneyimlerine sahip uygulamalar oluşturmak, teknoloji sınırlarının ötesinde sorunsuz iletişim sağlamak ve çok geniş bir yelpazede iş süreçlerini destekleyebilmek için .NET Framework sürüm 3.0′ın gücünü yeni teknolojilerle birleştirir.
Bu yeni teknolojiler Windows Presentation Foundation, Windows Communication Foundation, Windows Workflow Foundation ve Windows CardSpace‘dir. .NET Framework 3.5, Windows Vista işletim sisteminin bir parçası olarak sağlanır; Windows Özellikleri Denetim Masası’nı kullanarak bu bileşeni yükleyebilir veya kaldırabilirsiniz.

Microsoft .NET Framework 3.5 paketi, yeni web protokol WCF servisleri içindeki AJAX, JSON, REST, POX, RSS, ATOM, WS gibi standartları destekler. Bu yeni sürümde Visual Studio 2008 WF, WCF, WPF servisleri teknolojisi de bulunmaktadır.

Microsoft .net framework 3.5′i indirmek için Tıklayınız..